Αντικείμενο
Το έργο “Πρότυπο Καλλονής” αποσκοπεί στην ανάπτυξη ενός πρότυπου συστήματος μελέτης της θαλάσσιας κυκλοφορίας και λειτουργίας των κόλπων που χαρακτηρίζουν τον παράκτιο ελληνικό χώρο. Στόχος του έργου είναι να θέσει τις βάσεις, ώστε σε συνδυασμό με άλλες ερευνητικές πρωτοβουλίες του Εργαστηρίου Φυσικής και Χημικής Ωκεανογραφίας αλλά και ολόκληρου του Τμήματος Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών, να καταστήσουν τον Κόλπο της Καλλονής πρότυπο, ως την καλύτερα διαχειριζόμενη παράκτια περιοχή στην Ελλάδα.
Καινοτομίες μεθοδολογίας
Ιδιαίτερες καινοτομίες που εφαρμόζονται στα πλαίσια του έργου “Πρότυπο Καλλονής” είναι:
- Η – για πρώτη φορά στη Μεσόγειο- χρήση υποθαλάσσιου τηλεφωνικού καλωδίου για την εκτίμηση και συνεχή παρακολούθηση των ανταλλαγών ύδατος μεταξύ του κόλπου και της ανοιχτής θάλασσας
- Η συμπερίληψη στην προσομοίωση της θαλάσσιας κυκλοφορίας υψίσυχνων διεργασιών (όπως η παλιρροιακή διέγερση και οι αλληλεπιδράσεις κύματος ρεύματος).
- Η βαθμονόμηση της μεθόδου ανταλλαγών μέσω του υποθαλάσσιου καλωδίου μέσω άμεσης εκτίμησης των ανταλλαγών με χρήση συρόμενου και ποντισμένων ακουστικών τομογράφων ρευμάτων, καθώς επίσης και μέσω εκτίμησης ισοζυγίου όγκου της λεκάνης.
- Η καταγραφή της κυκλοφορίας με χρήση παρασυρόμενων υδραετών για σύγκριση με το μοντέλο προσομοίωσης της κυκλοφορίας.
Σχεδιασμός
Το έργο “Πρότυπο Καλλονής”, αν και ιδιαίτερα φιλόδοξο από μόνο του, εντάσσεται σε ένα μακροπρόθεσμο σχεδιασμό του Τμήματος Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών να κάνει τον κόλπο Πρότυπο Παράκτιας Διαχείρισης και επίκεντρο Θαλάσσιας και Παράκτιας Έρευνας και Εκπαίδευσης
Υλοποίηση
Από τα μέσα Μαΐου 2019 έχουν ξεκινήσει εκτεταμμένες μετρήσεις πεδίου στον κόλπο. Γίνονται οι εξής εργασίες:
- ωκεανογραφικές τομές κατά μήκος του Στενού προκειμένου να μελετηθεί η δυναμική ανταλλαγής και ανάμειξης των υδάτων μεταξύ Καλλονής και ανοιχτής θάλασσας.
- τομές εγκάρσια στο Στενό προκειμένου να ποσοτικοποιηθεί η ανταλλαγή των υδάτων για να βαθμονομηθούν οι μετρήσεις από το τηλεφωνικό καλώδιο.
- Μετρήσεις κυματισμού σε δύο σημεία του κόλπου
- Υπάρχουν τρία ποντισμένα αγκυροβόλια (με όργανα του Πανεπιστημίου Texas A&M) για μετρήσεις ρεύματος και εξέλιξης της θερμοκρασίας στον κόλπο.
- Μετεωρολογικές μετρήσεις και μετρήσεις ηλιακής και υπερύθρου ακτινοβολίας
- Παράλληλα, συνεχίζεται η καταγραφή της διαφοράς δυναμικού μεταξύ των ακτών Νυφίδας και Αποθήκας για τη μετατροπή σε τιμές ροών όγκου ύδατος.
Κάποια προκαταρκτικά αποτελέσματα
Εικόνα 1. Κατανομή θερμοκρασίας, αλατότητας, πυκνότητας, χλωροφύλλης και θολερότητας επάνω στη διαμήκη τομή του Στενού.
Η κατανομή των υδρογραφικών χαρακτηριστικών της εικόνας 1 υποδηλώνει ότι η λεκάνη κατά το Μάιο του 2019 ήταν λεκάνη αραίωσης.
Προοπτικές
Κάνουμε ενέργειες για την μόνιμη εγκατάσταση του συστήματος παρακολούθησης των ανταλλαγών όγκου, μέσω ηλεκτροδότησης της ερευνητικής μας εγκατάστασης. Τα αποτελέσματα του έργου θα ενταχθούν στο μόνιμο σύστημα του “Πρότυπου Περιβαλλονιτκού Παρατηρητηρίου “AEGIS” που φιλοδοξεί να καταστήσει τον κόλπο της Καλλονής πρότυπο παρακολούθησης και διαχείρισης παράκτιου χώρου για την Ελλάδα.
Χρηματοδότηση
Το έργο “Πρότυπο Ωκεανογραφικό Σύστημα γι ατην παρακολούθηση του κόλπου της Καλλονής (Πρότυπο Καλλονής)” (MIS 5004239) συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος “Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Μάθηση” του ΕΣΠΑ 2014-2020. Επίσης, ιδιαίτερη ευχαριστία οφείλουμε στη διοίκηση και το προσωπικό του ομίλου εταιρειών COSMOTE για την υποστήριξή τους.